مجموعه ادیسه فضایی جلد اول 2001 : ادیسه فضایی
نویسنده: آرتور سی کلارک
در داستان پس زمینه داستان اصلی یک نژاد باستانی و دیده نشده فضایی از یک وسیله به شکل کریستال های بزرگ یک تکه برای تحقیق در در سرتاسر کهکشان استفاده می کند، تا در صورت امکان، به توسعه زندگی هوشمند پیشرفت دهد. داستان نشان می دهد که یکی از این کریستال های یک تکه در آفریقا در سه میلیون سال قبل از میلاد ظاهر شده. (در فیلم 4 میلیون سال قبل از میلاد) جائیکه یک گروه از انسان های نخستین گرسنه را به توسعه ابزارآلات الهام می بخشد. انسان های-میمونی از ابزارشان برای کشتن حیوانات و خوردن گوشت استفاده می کنند، و به گرسنگی شان پایان می بخشند. بعد آنها از وسایلشان برای کشتن یک گربه وحشی که آنها را شکار می کرده استفاده می کنند، روز بعد، شخصیت میمون اصلی “مشاهده گر ماه”، از یک چماق برای کشتن رهبر قبیله مخالف استفاده می کند. کتاب پیشنهاد می دهد که کریستال یکپارچه نقش کارسازی در بیدار کردن هوشیاری نژاد میمون انسان ها داشته.